In opdracht

ZB Planbureau Middelburg
Project De Overtocht Zeeland op vier scholen
Doelgroep: primair onderwijs groep 7/8
Juni 2020

In samenwerking met ZB Planbureau, het Zeeuws Archief en de Stichting Slavernijmonumenten Zeeland ontwikkelden wij een pilot van het project de Overtocht over het slavernijverleden in Zeeland. De Middelburgse Commercie Compagnie had een groot aandeel in de trans-Atlantische slavenhandel. Bijna de helft van de door Nederlanders ontvoerde tot slaaf gemaakten, 270.000 Afrikanen, werden door de Zeeuwse MCC gekocht, vervoerd en verhandeld. Vijf groepen 7/8 van basisscholen in Vlissingen, Kloetinge en Wolphaartsdijk namen deel aan deze pilot. Iedere klas kreeg in kleine groepjes een ochtend een rondleiding langs een presentatie over de prekoloniale Afrikaanse tijdlijn, de tentoonstelling over de MCC in het Zeeuws archief en het slavernijmonument op de Balans. De week daarna gingen wij een hele ochtend met ze aan de slag in de klas waarbij iedere leerling een eigen werk maakte. Ook drukten alle kinderen stempels af met West-Afrikaanse adinkra symbolen. Het werk van de bijna 100 kinderen hebben wij verwerkt in drie quilts, die elk een tijdvak vertegenwoordigen. De quilts werden tijdens Keti Koti tentoongesteld in de loggia op het Abdijplein in Middelburg en in de weken daarna in de Bibliotheek. Tijdens de officiële Keti Koti viering mocht een aantal leerlingen aanwezig zijn en iets vertellen over het project, en daarna een krans leggen bij het slavernijmonument op de Balans.

Stichting Zieraad
Gastlessen over de trans-Atlantische slavernij, voor het project Ancestors unKnown Nederland
Doelgroep: primair onderwijs groep 8
Februari 2020

De gastles over de trans-Atlantische slavernij past in de lessenserie Ancestors unKnown, waarin de groepen 8 van de Sint Janschool in Amsterdam onder andere op zoek gaan naar hun eigen familiegeschiedenis. In de les wordt, naast het bespreken van de feiten uit de geschiedenis en bekijken van beeldmateriaal, de verbinding gelegd met de huidige maatschappij en verwerken de leerlingen hun gedachten en ervaringen in beeldende opdrachten.


NiNsee, Docentendag rondom het Nederlandse trans-Atlantische slavernijverleden
Actieve workshop rond het behandelen van het onderwerp in de klas met inzet van de kunstvakken
Doelgroep: docenten PO en VO en andere geïnteresseerden
20 november 2019

Op woensdag 20 november organiseerden het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) en het Stadsarchief Amsterdam, in samenwerking met partners uit het educatienetwerk slavernij een inspirerende studiemiddag voor docenten en leerkrachten uit het primair- en voortgezet onderwijs en andere belangstellenden rondom het Nederlands trans-Atlantische slavernijverleden.

Gedurende de middag gaven wij twee actieve workshops met tips over de inzet van de kunstvakken bij het behandelen van het slavernijverleden in de klas.


Museum het Mauritshuis, tentoonstelling Bewogen beeld - Op zoek naar Johan Maurits
Voorbereidende museum lessen in opdracht van Stichting Zieraad 
Doelgroep: leerlingen van VWO 2 
Mei - juni 2019

Bij de tentoonstelling Bewogen beeld – Op zoek naar Johan Maurits (4 april-7 juni 2019) heeft museum het Mauritshuis een meerjarig onderzoek gestart met onderzoekers, historici, scholieren en het algemene publiek waarin de geschiedenis van Johan Maurits en zijn koloniale verleden vanuit verschillende perspectieven bekeken wordt. De educatieafdeling van het Mauritshuis ging een samenwerking aan met Stichting Zieraad en het Groene Hart Lyceum in Alphen aan de Rijn om leerlingen binnen het vak geschiedenis hun perspectieven over Johan Maurits te laten delen. Stichting Zieraad vroeg ons om het voorbereidend lesmateriaal over Johan Maurits mee te ontwikkelen en twee lessen aan een klas te geven ter voorbereiding voor hun museumbezoek aan de tentoonstelling Bewogen beeld. 


Trans-Atlantische slavernij
Gastles in opdracht van Ancestors unKnown Nederland
Doelgroep: primair onderwijs groep 8, diverse scholen in Amsterdam-Zuidoost 
Juni 2019

In hun gastles verbinden Judith en Diane het thema identiteit van Ancestors unKnown met de trans-Atlantische slavernij. De leerlingen verdiepen zich in het gedeelde slavernijverleden in het algemeen, en meer specifiek in de rollen van Nederland, Curaçao, Suriname en Ghana in deze geschiedenis. De leerlingen verdiepen zich in de situatie van de tot slaaf gemaakten wiens identiteit werd afgenomen. Vervolgens verwerken de leerlingen hun ervaringen in een beeldende opdracht en eindigt de les met een indrukwekkende eindpresentatie. Het eind van de les vormt tevens de overgang naar de volgende les van Ancestors unKnown over migratie.


Gevoelige onderwerpen in de klas 
Workshop in opdracht van Pabo Hogeschool Inholland, Den Haag 
Doelgroep: studenten en docenten van Pabo Inholland 
Maart 2019

Hoe kun je kunstvakken inzetten om gevoelige onderwerpen in de klas te behandelen en waarom is dit belangrijk?

Zelfs de meest ervaren leerkracht kan zich ongemakkelijk voelen wanneer hij of zij een gevoelig (geschiedenis)onderwerp gaat behandelen. Ook kan een gevoelig onderwerp uit de lucht komen vallen door actuele gebeurtenissen in het nieuws of binnen de school.
Wat zijn de verschillende perspectieven rondom het onderwerp? Wat zijn jouw eigen ideeën en gevoelens, en hoe zorg je dat je als leerkracht een neutrale positie inneemt voor de klas?
Met de trans-Atlantische slavenhandel als voorbeeld onderzoeken we met elkaar hoe de kunstvakken beeldend en drama ingezet kunnen worden om een dergelijk onderwerp te behandelen.


Kunstblik: vakoverstijgende projecten
In opdracht van Unesco t.b.v. de scholendag, Den Haag
Doelgroep: studenten en docenten van Unesco scholen
Oktober 2018

Hoe breng je lesmateriaal over het verleden dichterbij de belevingswereld van leerlingen van groepen 5, 6, 7 en 8 van het primair onderwijs en de onderbouw van het voorgezet onderwijs? 

Kunstdocenten Diane Carp en Judith Zwaan combineren drama en beeldende vorming met feitelijke informatie over specifieke onderwerpen uit de Canon zodat leerlingen historische gebeurtenissen in hun eigen woorden en beelden neer kunnen zetten. Hun werkwijze bestaat uit een reeks afwisselende activiteiten die aansluiten bij de kerndoelen Oriëntatie op jezelf en de wereld en Kunstzinnige oriëntatie van het PO en bij de domeinen Mens en maatschappij en Kunst en cultuur van de onderbouw VO. Deelnemers maken kennis met projecten van Kunstblik over de trans-Atlantische slavenhandel en andere geschiedenisonderwerpen en ervaren zelf door een korte activiteit hoe hun vakoverstijgende aanpak werkt.